GroenLinks heeft forse kritiek op de door het college van D66, VVD en PvdA gepresenteerde gemeentebegroting 2012. De fractie heeft niet ingestemd met de programma’s sociale zaken, zorg & welzijn en cultuur van deze begroting. Dat gebeurde bij de begrotingsbehandeling in de gemeenteraad van Hilversum op 9 november 2011. GroenLinks gaat niet akkoord met bezuinigingen op voor mensen belangrijke zaken, zonder dat wij daarover vooraf hebben kunnen spreken. GroenLinks verwijt dit college een gemakzuchtige en visieloze houding bij de invoering van deze bezuinigingen.

De  begrotingsbehandeling is een jaarlijks terugkerende bespreking van de plannen van de gemeente voor het jaar erop. Wat gaan we doen en hoeveel mag dat kosten. Ook in Hilversum staat de begroting onder druk. Als gevolg van bezuinigingen door het Rijk en de algemene crises. GroenLinks ontkent niet dat er moet worden bezuinigd door de gemeente Hilversum. De vraag is wel hoe je dat doet en vooral, wie dat treft.

De kritiek van GroenLinks is ten eerste dat de bezuinigingen te makkelijk bij sociale zaken, zorg & welzijn en cultuur worden gelegd. Dat komt omdat in deze domeinen veel wordt gewerkt met jaarlijkse subsidies. En die zijn makkelijk terug te draaien. Makkelijker in ieder geval dan bijvoorbeeld bezuinigen op onderhoud van wegen waar miljoenen in omgaat. Slechts een geringe korting hierop levert gelijk veel geld op. Maar ja, dat is lastiger en subsidies aanpakken wel zo makkelijk.

Niet alleen op dit punt vind GroenLinks dit college gemakzuchtig. De bezuinigingen zijn voor een groot deel een gevolg van minder geld dat de gemeente krijgt van het Rijk. In het eigen collegeprogramma stelt deze coalitie van D66, VVD en PvdA dat zij bij rijkskortingen een eigen afweging zullen maken. Een eigen afweging of en in welke mate zij de rijkskorting doorvertalen naar maatschappelijke opvang en sociale zaken, om maar een paar belangrijke zaken te noemen. Nu, GroenLinks ziet die eigen afweging van het college niet. We zien tot nu toe dat iedere rijkskorting één op één wordt doorvertaald. Het meest recente voorbeeld is de korting op de inburgering van mensen met een taalachterstand. Was taal nu niet net heel belangrijk om juist in te kunnen burgeren? Hoezo kwetsbaren ontzien?

En verder mist GroenLinks bij dit college een verhaal dat mensen laat zien dat de offers die zij brengen niet voor niets zijn. Bezuinigen hoeft niet altijd verkeerd te zijn. Het kan best goed zijn om eens ergens de bezem door te halen. Alleen, wat gaat het opleveren? Wat zien we als het stof van de bezuinigingen is neergedaald? Wat voor Hilversum hebben we dan en wat betekent dat voor ons. GroenLinks mist dus iets van perspectief voor mensen, iedereen moet inleveren, maar maak helder waar we het voor doen!

Omdat bij dit college de financieel technische benadering van bezuinigen voorop blijft staan en er geen perspectief wordt geboden. Maar vooral omdat dit college een begroting wil vaststellen met daarin allemaal maatregelen die mensen raken die pas na vaststelling van deze begroting van een onderbouwing worden voorzien. GroenLinks heeft daarom nu tegen de begrotingsdelen sociale zaken, jeugd, zorg & welzijn en cultuur gestemd. GroenLinks is niet op voorhand overtuigd dat juist  op deze onderdelen van onze samenleving in deze mate bezuinigd moet worden. De kern van ons samenleven, zo u wil.

Bijdrage GroenLinks bij de begrotingsbehandeling 2012 op 9 november 2011 door fractievoorzitter Jan Kastje:

Voorzitter,

Bij de zomernota dit jaar gaf GroenLinks al aan dat 2012 een cruciaal jaar zal worden. Er waart een crisis door Europa en het collectieve onvermogen zal moeten worden omgebogen. En als ik dat zeg, herinner ik mij weer dat GroenLinks bij de installatie van dit college van D66, VVD en PvdA, heeft aangegeven dit college o.a. te beoordelen op in hoeverre het een antwoord heeft op de grote bezuinigingen. Hoe dan ook, één ieder zal de crisis volgend jaar nu toch echt gaan merken en de gemeente als lokale overheid eveneens.

In een recente publicatie van House of Performance en de Universiteit Twente over bezuinigingen binnen gemeenten, wordt geanalyseerd wat de huidige bezuinigingen zo bijzonder maakt. De omvang, spreiding en duur ervan maakt dat er wordt verwacht dat ook na 2014 bezuinigingen nodig zullen zijn. Met andere woorden: gemeenten zullen zo’n 5 tot 8 jaar achter elkaar moeten bezuinigen. En dat is ongekend. In tegenstelling tot het verleden zullen daarbij beschikbare budgetten niet groeien, eerder krimpen. Er komen daarbij ook steeds meer taken naar de gemeenten. En tot slot zien we een stapeling van bezuinigingen bij gemeentelijke onderdelen als sociale zaken, zorg & welzijn en cultuur.

Dat laatste voorzitter, raakt in mijn woorden daarmee vitale onderdelen, de kern zo u wilt, van het samenleven. En als we dát weten, verklaart dat misschien ook wel het ongemak van GroenLinks bij deze begroting 2012. GroenLinks ziet dat er bezuinigd moet worden. Wij willen dit college ook best nageven het een prestatie te vinden dat de begroting sluitend is gemaakt en toch blijft er dat ongemakkelijke gevoel.

Dat ongemakkelijke gevoel zit volgens mij in de duiding van deze begroting in de geschetste inhoudelijke hoofdlijnen. Eigenlijk is dat een reactief, passief verhaal. Het is een litanie in twee pagina’s, van alle ellende die er door het Rijk over de gemeente heen wordt gestort, gecombineerd met een droge opsomming van een paar zaken waar de gemeente volgend jaar aandacht aan gaat besteden.  Dát, voorzitter, geeft ons niet het gevoel dat we ergens voor gaan vechten. Dat we, in de woorden van wethouder Jan Rensen bij de conferentie ‘Eigen kracht’, zelfredzaamheid niet laten verworden tot: “zoek het zelf maar uit”. Dat we, in weerwil van het feit dat juist sociale zaken, zorg en welzijn, cultuur, vanwege de financiële structuur van korte termijn subsidies, op de korte termijn beïnvloedbaar zijn, dat we in weerwil daarvan onszelf óók taakstellingen op lastiger te bezuinigen terreinen als onderhoud wegen opleggen. Immers, als alles efficiënter moet, dan ook op dat soort zaken. Met andere woorden voorzitter, GroenLinks mist ook iets van een perspectief, een verhaal, iets om voor te vechten, iets in de trant van: ja, we gaan bezuinigen en toch gaat ons dat dit en dit opleveren, zo ziet het eruit als we klaar zijn. Dáár gaan we voor, doet u mee?

Voorzitter, laten we even een positief intermezzo inlassen. Iets wat mij trof. Bij de kerngegevens zien we namelijk dat Hilversum nu meer dan 85.000 inwoners heeft (…) en nu wil ik de oudjes onder ons niet beledigen, maar er blijkt ook uit dat Hilversum voor het eerst  licht jonger wordt!  (…)   
En dat schept verplichtingen, voorzitter  Die prioriteit van GroenLinks voor jongerenhuisvesting blijkt zo gek nog niet. Of zou onze prioriteit er iets mee te maken hebben dat Hilversum jonger wordt?  (glimlach)
GroenLinks zet zich immers al jaren in voor jongerenhuisvesting en we zijn dan ook verheugd dat wij D66 op dat punt aan onze zijde weten, sinds zij bij de discussie zo uitdrukkelijk twee GroenLinks thema’s, namelijk leegstand en jongerenhuisvesting aan elkaar koppelen.

Dan toch maar weer even terug naar de ernst van deze begroting, voorzitter. GroenLinks heeft bij de discussie een aantal opmerkingen gemaakt over de opschoning van de begroting. In het kort: goede aanzet, we zijn er nog niet. Kan de wethouder financiën nog kort aangeven hoe en wanneer het traject van verdere kwaliteitsverbetering en beheersing wordt opgepakt. Immers, een betere beheersing betekent ook dat we minder geld hoeven uit te geven. Overigens ga ik ervan uit dat hij dan ook de bij motie van GroenLinks overgenomen Kadernota Integrale Jeugdzorg als prestatie in de begroting zal opnemen.
Daarnaast vraag ik hem om een actualisering van het overzicht ‘vrij besteedbare ruimte in de begroting’, zoals hij dat als raadslid zelf heeft gevraagd over 2010. GroenLinks is zich er terdege van bewust dat slecht een klein deel van de begroting beïnvloedbaar is. Een update van een dergelijk overzicht vrij besteedbare ruimte, zou de raad kunnen helpen volgend jaar.   Bv. bij de 1e budgetrapportage als de effecten  van alle aangekondigde bezuinigingen uit WMO-beleidsplan, beleidsplan sociale zaken en de cultuurbezuinigingen pas echt helder gaan worden.

En dat laatste voorzitter, raakt aan een ander kernpunt dat GroenLinks heeft bij deze begroting. Er zijn zoveel inhoudelijke en financiële lijnen in deze begroting, op kernzaken als sociaal, zorg, welzijn, cultuur, duurzaamheid, die pas na deze begroting duidelijk worden. Dat raakt aan een principe dat wij ons pas willen uitspreken over deze lijnen als wij in staat zijn geweest over het onderliggende beleid met elkaar te spreken. Laat ik dat adhv het cultuurbeleid verduidelijken.

In programma 9 cultuur, geeft u aan de te bezuinigen bedragen als stelpost op te nemen en in te vullen aan de hand van een later vast te stellen aanpak voor een cultuurvisie. U geeft overigens in de begroting aan dat mocht het opgenomen bedrag voor 2012 niet wenselijk zijn, dat u incidentele dekking zal zoeken. Uit het feit dat u aangeeft reeds 320.000 te hebben gevonden zegt u eigenlijk dat u het niet wenselijk vindt, anders zocht u immers geen incidentele dekking.
Laat ik u daarom nog wat verder helpen. Bij de zomernota heeft GroenLinks een amendement ingediend om 42.000 vrij te spelen in het programma Innovatieve verbindingen.
De wethouder heeft ons voorstel overgenomen, zoals ook uit de mutaties begroting tov zomernota blijkt. De besteding hadden wij aan specifieke functies gelabeld. Ik ben zo goed u hierbij die 42.000 aan te bieden ter verkleining van uw verschil op cultuur voor 2012. Ik bied u dat ook aan omdat ik weet dat een meerderheid waaronder D66 en PvdA de bezuinigingen op cultuur toch wel wil doorzetten.

Voor GroenLinks staat de noodzaak van de voorgestelde omvang en verdeling ervan nog niet vast en aangezien wij ons dus nog niet over het onderliggende beleid hebben kunnen uitspreken, geven wij nu al aan tegen programma 9 cultuur, van deze begroting te zullen stemmen.

En als we dan toch bij deze wethouder zijn. Wat GroenLinks trof, waren de bezuinigingen op Versa Welzijn. Over stapeling van effecten gesproken. In reactie op de bezuinigingen heeft Versa een voorstel gedaan. Wij zijn onaangenaam verrast door het korten van het opbouwwerk. Dit college geeft zelf aan dat het wijkgericht werken belangrijk blijft vinden. Daarin heeft het opbouwwerk wat GroenLinks betreft een cruciale rol. U geeft aan in gesprek te gaan met Versa, gaat u erop aandringen het opbouwwerk te ontzien? En als we nog even bij Versa blijven. De prijscompensatie niet toepassen, is volgens ons eigenlijk een verkapte bezuiniging. Dan gaat Versa niet 8 ton structureel bezuinigen in 2014 maar eigenlijk 870.000. Wij willen uw toezegging dat u net als in 2012 die prijscompensatie structureel niet bovenop de bezuinigingen legt.

Voorzitter, dit was onze bijdrage in eerste termijn, waarin wij van een analyse wat op ons afkomt en het ongemak dat GroenLinks voelt bij de omgang van dit college daarmee, naar enkele concrete zaken en vragen zijn gegaan waar we in tweede termijn nog op terugkomen.
2e termijn begroting 2012: stemverklaring

Voorzitter,
De beslispunten bij de begroting volgend zal GroenLinks instemmen met de beslispunten 1, 3 en 4. Bij beslispunt 2, de begroting te accorderen, willen wij aangetekend hebben tegen de volgende onderdelen van de begroting te hebben gestemd.

GroenLinks zal niet instemmen met de meerjarenramingen bij deze begroting. Naast het reeds genoemde programma 9 cultuur, zal GroenLinks evenmin instemmen met het  programma 2 sociale zaken, het programma 3 onderdeel jeugd en het programma 4 zorg&welzijn.

De overwegend financieel technische benadering van de bezuinigingen, zonder al helder te hebben wat de maatschappelijke consequenties daarvan zijn, willen wij niet voor onze rekening nemen. Wij zullen de voorstellen waarmee dit college komt op de programma’s 2, 3 onderdeel jeugd, 4 en 9 op hun eigen merites beoordelen, maar er niet op voorhand in meegaan.