In de raadsvergadering van afgelopen woensdag (8 oktober) werden er belangrijke documenten besproken in de gemeenteraad van Hilversum. Het beleidsplan voor de jeugd, de aanvullende nota wmo, en de verordening sociaal domein stonden op de agenda. Belangrijke documenten om vast te stellen vóór het eind van het jaar, omdat per 1 januari 2015 de overheveling van diverse zorgtaken van het Rijk naar de gemeenten een feit is. Tijdens de behandeling heeft Marleen Remmers namens GroenLinks Hilversum o.a. extra aandacht gevraagd voor de privacy.
Te snel en te veel bezuinigingen
De WMO is in april 2014 behandeld in de 2e kamer. GroenLinks stemde toen tegen het aannemen van de wet. Niet omdat GroenLinks het op voorhand oneens was met hervormingen in de zorg, maar wel omdat we ons grote zorgen maakten om de snelheid van het invoeringstraject en de enorme gelijktijdig aangekondigde bezuinigingen.
“Zachte landing”
In Hilversum heeft het college gekozen voor de “zachte landing”, met name bedoeld voor inwoners, maar ook voor instellingen, waar natuurlijk ook veel Hilversummers werken. Met andere woorden. Er wordt in Hilversum op dit moment geregeld en vastgelegd wat moet, maar na 1 januari moet Hilversum echt gaan discussiëren over welke keuzes er gemaakt moeten worden. Het college heeft immers ook vastgesteld dat de korting die het Rijk toepast op de budgetten en die naar de gemeente worden overgeheveld, gerealiseerd moeten worden binnen deze wetten.
Nog veel onduidelijkheid
GroenLinks vindt het tempo waarmee gemeenten, maar nog belangrijker, de inwoners van Hilversum, zich moeten voorbereiden, veel te snel. Er is nog erg veel onduidelijkheid rondom de regelgeving. Er vallen ontslagen in thuiszorg- en andere zorginstellingen en inwoners maken zich zorgen. “Op welke zorg heb ik na 1 januari nog recht? Het blijkt dat al die onduidelijkheid er nu al voor zorgt dat er minder een beroep gedaan wordt op voorzieningen. Of dat realistisch is of niet, dat weten we niet. Het is onbekend waarom de vraag naar voorzieningen verkleint en of het extra beroep dat waarschijnlijk gedaan wordt op mantelzorgers in de eigen omgeving daardoor te groot wordt. Kortom, de zorgen die GroenLinks in april 2014 al in de Tweede Kamer had, hebben we ook op lokaal niveau.
Belangrijke punten
Ondanks de onduidelijkheid en de zorgen moet de gemeente wel verder met de voorbereiding op deze nieuwe taken. Marleen Remmers heeft bij de behandeling in de commissie en raad een aantal voor GroenLinks belangrijke punten naar voren gebracht.
- Duidelijke communicatie
Allereerst het belang van duidelijke communicatie; waar kunnen inwoners na 1 januari met hun vragen terecht? Dat moet volstrekt helder zijn. Ook de communicatie in de beleidsdocumenten kan nog duidelijker, vindt GroenLinks.
- Betrokkenheid van inwoners
De periode waarin de stukken ter inzage lagen was nogal ongelukkig, namelijk vanaf de zomervakantie. Gezien de invoeringstijd (na vaststelling in de 1e Kamer) kon dat niet anders. We hebben het college uitgedaagd om in de volgende fase andere vormen van betrokkenheid van burgers te ontwikkelen; wijkspreekuren door wethouders, voorlichtingsavonden op wijkniveau, een digitaal panel wellicht?
- Ruimhartige toepassing van de hardheidsclausule
Wij denken dat de komende periode er aanvragen zullen binnenkomen bij de gemeente waar geen zwart/wit antwoord op te geven is. Voor dergelijke gevallen hebben we gevraagd aan de wethouder om de hardheidsclausule ruimhartig toe te passen: dat is een bevoegdheid van het college, die erop neer komt dat het college in de geest van de wet kan besluiten in het voordeel van de inwoner. Om te beoordelen of dat daadwerkelijk gebeurt zal het college de raad hierover verslag uitbrengen.
- Privacy
Tot slot was een belangrijk punt de privacy. We hadden al in een eerder stadium onze zorgen kenbaar gemaakt door het stellen van vragen aan het college. Met ingang van 1 januari 2015 komt er een grote hoeveelheid privacygevoelige gegevens naar de gemeente toe, en het was voor GroenLinks niet duidelijk of alle risico’s die daarmee verbonden zijn wel voldoende afgedekt waren. Het college had al in de beantwoording aangegeven dat zij haar maatregelen wilde laten toetsen door het College Bescherming Persoonsgegevens.
Motie
Ondanks die toezegging heeft GroenLinks een motie ingediend, om twee redenen:
- De rekenkamer, die onderzoek heeft gedaan naar de invoering van de jeugdwet, heeft eveneens zorgen geuit over de privacy. De rekenkamer adviseert het college om een Privacy Impact Assessment uit te voeren, en om onduidelijkheid te voorkomen (wat bedoelen we nou precies) heeft GroenLinks in deze motie opgeroepen tot toepassing van datzelfde instrument.
- Het college heeft het plan om in december 2014 nieuw informatiebeveiligingsbeleid aan de raad aan te bieden. Wij gaan er – door de motie – vanuit dat het college dit assessment zo snel mogelijk uitvoert, zodat we de uitkomsten daarvan mee kunnen nemen bij het bespreken van het informatiebeveiligingsbeleid.
Het is natuurlijk jammer dat GroenLinks geen helderder woordgebruik heeft gevonden voor het Privacy Impact Assessment. GroenLinks heeft deze term gebruikt in de raadsvergadering, om eenduidig woordgebruik met de rekenkamer te gebruiken. Maar wat bedoelen we ermee:
- Hebben we het goede systeem / de goede systemen om de data in te beheren?
- Is er op papier vastgelegd hoe we om willen gaan met deze data?
- Is iedereen, die met deze data werkt, zich voortdurend bewust van de privacy-gevoeligheid van deze data?
Aan de hand van deze vragen worden de risico’s ingeschat, beschreven, en kunnen maatregelen genomen worden.
Zorgen blijven
De tijd van voorbereiding op deze wetten is heel kort, de ruimte en de mogelijkheden van de gemeenteraad om bij te sturen is minimaal, de korting op de budgetten groot. Ondanks al deze beperkingen voeren we uit wat landelijk is aangenomen, maar blijven de zorgen van GroenLinks hetzelfde. Wij zijn van mening dat de invoeringstijd in combinatie met de korting op de budgetten onverantwoord was en is.
Downloads