Twee ton bezuinigen in 2011, 4 ton in 2012; totaal ingeboekt 6 ton nog voordat de wethouder op papier heeft gezet wat de waarde van cultuur is, hoe zij die wil invullen en welke keuzes zij daarbij maakt. En het einde is nog niet in zicht. Er komt op termijn nog een bezuiniging van 8,2 ton aan. Den Haag heeft tenminste nog een visie op het cultuurbeleid (Beleidsnota: meer dan kwaliteit: een nieuwe visie op cultuurbeleid). Bij Hilversum ontbreekt deze in het geheel. ‘Het getuigt van onbehoorlijk bestuur als je zonder onderliggende visie rücksichtslos het hakmes zet in de cultuursector, zonder daarbij in gesprek te gaan met getroffen instellingen’, aldus raadslid Inke Logtenberg.

Twee avonden lang is er in het raadhuis van Hilversum gesproken over de bezuinigingen in de cultuursector van Hilversum. Dat de gevolgen van de plannen van de wethouder niet misselijk zijn illustreert de uitspraak van stichting Magdalena op kunstzinnige wijze: ‘niet slank en hoogwaardig, maar mager en uitgedroogd’. Waarbij de stichting met slank en hoogwaardig refereert aan de ingezette personele veranderingen op het raadhuis.

VVD-wethouder Jooren rekent af met de culturele sector. Op basis van een kenschets en waardering van de culturele instellingen stelt de wethouder de eerste bezuinigingen vast. Op volstrekt onduidelijke gronden worden diverse culturele instellingen gekort op hun subsidies. Zes ton wil de wethouder ophalen bij de instellingen in de komende twee jaar. ´De makkelijkste manier om snel te bezuinigen en tevens de meest schadelijke´ volgens Logtenberg. ´De wethouder heeft geen enkele onderbouwing waarom het deze bedragen moeten zijn en waarom deze instellingen. En let op, er komt daarna nòg een bezuiniging aan van 8,2 ton´.

Theater Achterom
Het meest schrijnende voorbeeld hiervan is Theater Achterom. De wethouder is van mening dat het Theater Achterom belangrijke ontwikkelingen aan zich voorbij heeft laten gaan. De stijgende lijn qua bezoekersaantallen in de jaren 2008-2010 laten zien dat het publiek daar een andere mening over heeft. In tegenstelling tot de landelijke trend weet Theater Achterom het bezoekersaantal in 2011 op het niveau van 2010 te houden. Welke ontwikkeling zou Achterom dan voorbij hebben laten gaan?

Veel bekende artiesten komen voor het doen van een try-out naar het theater Achterom. Het theater wordt gewaardeerd vanwege de intieme en open entourage waarin de voorstelling kan worden gegeven. Theater Achterom huisvest twee toneelverenigingen. Met behulp van vrijwilligers voor de bar en kassadiensten draagt zij zorg voor een levendig theater. Het programma is gericht op zowel de volwassenen als de jeugd. Het bezoeken van een voorstelling in Theater Achterom is een fijne avond uit in intieme sfeer.

De wethouder is van mening dat de locatie ontoereikend is voor gebruik op de lange termijn. De capaciteit van de zaal zou te klein zijn en de faciliteiten te beperkt. Het bestuur van het theater ervaart de zaal als perfect passend bij het aanbod en de vraag. Het advies aan de gemeenteraad is de functie ter plekke af te bouwen en alleen die activiteiten die de moeite waard zijn (welke dat zijn is onduidelijk) voort te zetten in de Vorstin. De PvdA neemt het advies over van de wethouder met het idee dat zij hiermee keuzes maakt in plaats van de kaasschaaf methode gebruikt over alle culturele instellingen. Helaas is niets minder waar.
Zowel de PvdA als de VVD zijn van mening dat Theater Achterom haar activiteiten (of een deel daarvan) kan uitvoeren in de Vorstin. Theater Achterom en de Vorstin zijn allebei heel erg duidelijk over dit gedwongen huwelijk: ‘Onmogelijk’, de instellingen programmeren op dezelfde avond, het aantal plaatsen bij de Vorstin is te groot, de zaal is zowel technisch als akoestisch niet geschikt voor de Achterom voorstellingen. En het idee om de kleedkamers van de Vorstin te gebruiken als kantoorruimte is ronduit absurd: er zitten geen ramen in.

Niet alleen PvdA en VVD keren theater Achterom de rug toe. Ook de zichzelf noemende ‘cultuurpartij´ D66 laat de cultuursector een jaar na de verkiezing als een baksteen vallen. Om pragmatische redenen stemt D66 in met het gedwongen huwelijk van Theater Achterom met de Vorstin, zo laat fractievoorzitter Barend Smit weten.

D66 maakt het nog bonter dan de andere collegepartijen als we kijken naar haar verkiezingsbeloften. Waar D66, volgens haar verkiezingsprogramma, zich al jaren heeft ingezet voor extra investeringen in cultuur, komt zij nu met extra bezuinigingen voor de bibliotheek (€ 92.000 extra in 2012), is zij voor een verzelfstandiging van Museum Hilversum in plaats van een laagdrempelig museum met brede programmering, vraagt zij geen aandacht meer voor de amateurkunst waar zij in haar verkiezingsprogramma pleit voor meer aandacht voor deze kunst, en laat zij tenslotte de ondersteuning voor GSA en Grafisch Atelier voor wat het is.

Grafisch Atelier
En dan het Grafisch Atelier ’t Gooi is gehuisvest in een 19e eeuws pand op Langgewenst. Het Atelier krijgt een positieve waardering van Jooren. Toch heeft de wethouder onlangs de subsidie ingetrokken. De reserves van het Grafisch Atelier, gereserveerd voor de op stapel staande verhuizing en bedoeld voor nieuwe apparatuur, moeten worden aangewend voor het ondernemen van activiteiten. Hoewel cultureel ondernemerschap door het Rijk en de Gemeente op papier wordt gestimuleerd, wordt dit niet beloond maar gestraft.

Globe
Ten aanzien van de Globe neemt wethouder Jooren helemaal een bijzondere positie in. De waardering voor Globe is enorm. Globe springt er landelijk uit met de omzet die zij genereert in vergelijking met soortgelijke organisaties. Globe voert een zelfstandig financieel beleid. Uitgangspunt daarbij is dat tarieven direct gekoppeld zijn aan de kosten voor de kernactiviteiten. Dit resulteert in relatief hoge tarieven. Hiermee voert Globe voert het beleid uit dat de wethouder voorstaat. Globe geeft nu aan dat het maximum bereikt is en dat het onverantwoord is om de tarieven verder te verhogen.

Globe wil al jaren toe naar een bundeling van diverse culturele activiteiten met andere instellingen. Hiervoor is andere huisvesting noodzakelijk. Vestiging aan de ’s-Gravenlandse weg tegenover de Bibliotheek en de Kunstuitleen, in de buurt van GSA en het MCO (de zogenaamde cultuuras) is voor haar een grote wens. GroenLinks vindt concentratie van het aanbod een gewenste ontwikkeling. Daartoe zullen de krachten moeten worden gebundeld en moet er worden samengewerkt. Hiervoor moeten de instellingen de tijd en gelegenheid krijgen.

Onbehoorlijk bestuur
Het getuigt voor GroenLinks van onbehoorlijk bestuur als de wethouder van de culturele instellingen verwacht dat zij met een plan komen voor vergaande samenwerking, krachtenbundeling en efficiency terwijl zij zelf niet in staat is om in diezelfde 4 maanden met een cultuurvisie te komen. Naast het feit dat de beoogde bezuinigingen voor 2012 na de begrotingsdeadline voor de culturele instellingen, zonder toelichting bij de instellingen zijn gedropt. Vaak domweg via email.

Eerst een visie dan bezuinigen
Logtenberg is van mening dat de bezuinigingsvoorstellen aangehouden moeten worden totdat er een cultuurvisie is geformuleerd. D66 is het daar, conform haar schrijven op 21 januari van dit jaar helemaal mee eens: ´Geen hap-snap-beleid, maar een visie´.  De wethouder heeft een visie beloofd, zo schreef D66 in januari. Om pragmatische redenen vindt fractievoorzitter Barend Smit dat nu niet meer van belang. Het laat zich zien dat hij, ondanks het gebrek aan visie en tegengesteld aan het eigen verkiezingsprogramma, in gaat stemmen met de kaalslag op de Hilversumse cultuur.